روز 31 شهریور مرخصی کوتاهی گرفته و جهت امور شخصی در تهران به سر می بردم که ناگهان انفجارات مهیبی از سمت فرودگاه مهرآباد به گوش رسید و به دنبال آن شایعات مختلفی بین مردم در خصوص وقوع کودتا پخش شد.

چند ساعت بعد، خبر حمله هواپیماهای عراق به مهرآباد و چند پایگاه هوایی دیگر توسط رسانه ها منتشر شد. بدین ترتیب جنگ با تجاوز ارتش بعثی عراق به ایران آغاز شد و فصل جدیدی از زندگی نظامی من نیز رقم خورد.

غروب آن روز به شدت ناراحت و عصبانی بودم. هواپیماهای عراقی کشورم را بمباران و تعداد زیادی از همکاران نظامی ام را به شهادت رسانده بودند. رگ غیرتم به جوش آمده بود و از فرط عصبانیت نمی دانستم چه کاری باید انجام داد.

با خودم می گفتم ای کاش همین الان در جنگنده ام بودم و می توانستم انتقام این حمله را با بمباران دشمن از آنها بگیرم. تصمیم گرفتم شبانه حرکت کرده و به هر صورت خود را به دزفول برسانم.

با سختی و مشقات زیاد با سوار شدن بر وسایل نقلیه مختلف، نیمه های شب خود را به پایگاه رساندم. به محض ورود متوجه شدم که تمام پرسنل یکپارچه در تلاش جهت آماده سازی جنگنده ها هستند. وارد ساختمان گردان پرواز شده و با فرمانده گردان و سایر خلبانان مشغول گفتگو شدم.

فرمانده گردان گفت: «صبح قرار است بزرگترین عملیات نیروی هوایی انجام شود و ده ها فروند جنگنده پایگاه های هوایی عراق را بمباران کنند.»

با شنیدن این موضوع از فرمانده سؤال کردم: «نام من را هم در لیست پرواز قرار داده ای یا نه؟»

او هم در جواب گفت: «در لیست پرواز قرار نداری، چون فکر نمی کردم به این زودی برگردی.» در جواب گفتم: «من این همه راه را از تهران تا دزفول آمده ام تا انتقام حمله بعد از ظهر گذشته را از آنها بگیرم. دوباره بررسی کنید شاید جایی در لیست خالی باشد.»

فرمانده گردان بعد از بررسی دوباره گفت: «در یکی از دسته ها، شماره 4، خالی است و هنوز برای آن خلبان تعیین نشده، اگر بخواهی نام تو را در لیست این دسته قرار می دهم ولی لیدر از قبل تعیین شده و تو نمی دانی رهبری هواپیماها را به عهده داشته باشی.»

با وجود آن که معلم خلبان بودم و تجربه پروازیم از لیدر دسته بالاتر بود، گفتم: «مهم نیست، نام من را هم در لیست قرار دهید.»

با پایان گرفتن گفت وگو با فرمانده گردان، با وجود آن که در راه استراحت درستی هم نداشتم، به سایر خلبانان گروه پروازی پیوسته و به همراه آنان مشغول هماهنگی عملیات فردا شدیم.

صبح روز اول مهر ماه قبل از طلوع کامل آفتاب، در یک گروه 16 فروندی برای بمباران پایگاه هوایی ناصریه در جنوب عراق از باند پایگاه برخاستیم، این گروه باید در دسته های چهار فروندی با فاصله زمانی کوتاه از یکدیگر بر فراز پایگاه دشمن قرار می گرفتند و آن را آماج حملات خود قرار می دادند. تا رسیدن به هدف در سطح پایین پرواز کردیم تا به وسیله رادارهای عراق کشف نشویم. روی هدف با روش هایی که از قبل آموخته بودیم، تمام تأسیسات آن مانند باند، آشیانه ها و... توسط ما بمباران شد و من هم مانند سایر اعضای گروه به سرعت دور زده و به سمت ایران برگشتم.

در پایگاه وحدتی به علت حمله هوایی دشمن، وضعیت قرمز اعلام شد. به ناچار باید به پایگاه های دیگری می رفتیم. چون بنزین هواپیما کم بود، مجبور شدم همراه چند فروند هواپیمای دیگر در باند اضطراری دهلران فرود بیایم.

البته همان روز بعد از آماده سازی هواپیما به سمت دزفول پرواز کردم و در پایگاه وحدتی فرود آمدم. هواپیما را در آشیانه پارک کردم و خود را به ساختمان گردان پروازی رساندم. از احوال سایر خلبانان گروه جویا شدم. آنجا متوجه شدم تعدادی از هواپیماها بازنگشته اند. تعدادی بر فراز خاک عراق هدف قرار گرفته، سقوط کرده اند و اطلاعی از سرنوشت خلبانانش در دست نبود. تعدادی به علت تداخل برنامه های پروازی و اعلام وضعیت قرمز در پایگاه وحدتی، در پایگاه های اصفهان و نوژه فرود آمده اند. از این که دوستان نزدیکم مانند: تورج یوسف، ناظریان، عروجی و... بازنگشته و شهید شده بودند بسیار ناراحت شدم. ولی این جنگ بود و باید با تمام وجود در مقابل دشمن می ایستادیم.

پانزدهم مهر 1359 طبق روزهای قبلی نام من نیز در لیست مأموریت های روزانه قرار گرفت. بر اساس برنامه ریزی صورت گرفته یک دسته چهار فروندی باید تاسیسات نفتی العماره را بمباران می کرد.

من در این دسته پروازی به عنوان لیدر، رهبری سایر خلبانان را به عهده داشتم. صبح اول وقت در گردان پرواز برنامه های مربوط را با سایر خلبانان هماهنگ کردیم. بعد از توجیه برنامه پروازی و خداحافظی با سایر همکاران، سوار بر ماشین شده و به سمت آشیانه ها رهسپار شدیم.

در داخل آشیانه ها چهار فروند جنگنده F5 هر کدام مجهز به چهار بمب و دو موشک هوا به هوا آماده پرواز بودند. بررسی های اولیه را انجام دادم و پس از استارت و روشن شدن موتورها به سرعت به طرف ابتدای باند پرواز رفتم. سایر جنگنده ها نیز در ابتدای باند پرواز قرار گرفتند و سپس با دستور من، بلند شدیم. در ارتفاع پایین پرواز می کردیم تا به وسیله رادارهای عراق شناسایی نشویم و البته از شر موشک های ضد هوایی برد متوسط و بلند دشمن نیز در امان بمانیم. این روش بسیار خطرناک بود چون هر لحظه کوچکترین تلاطم در هوا یا در فرامین باعث برخورد با زمین و نابودی هواپیما و خلبان می شد.

از فراز مناطق بیابانی در مرز گذشته و در نزدیکی هدف با علامت مخصوص به سایر خلبانان، آمادگی های قبل از بمباران را یادآور شدم. به عنوان اولین فروند بر روی تأسیسات نفتی با مهارت های قبلی که آموخته بودم، تمام بمب ها را رها کردم و پس از گردش به شرق سمت ایران را د ر پیش گرفتم. لحظه ای در آینه هواپیما به پشت نگاه کردم و زبانه های آتش ناشی از بمباران تأسیسات نفتی را دیدم. پشت بیسیم سایر خلبانان دسته را صدا زده و از سلامت آنها مطمئن شدم.

در مسیر بازگشت از روی سوسنگرد عبور کردیم. در این منطقه درگیری بین نیروهای خودی و دشمن شدت داشت. بعد از عبور از سوسنگرد، در حال بررسی موقعیت دسته پروازی بودم که ناگهان مورد اصابت گلوله های پدافند ضد هوایی دشمن قرار گرفت و هواپیما دچار تکان های شدیدی شد. تمام چراغ ها و بوق های اخطار روشن شده و پیام خروج فوری را می داد.

بلافاصله با پایگاه تماس گرفتم و اوضاع را به آنها اطلاع دادم. دستور دادند در صورت بحرانی بودن وضعیت بیرون بپرم. در جواب گفتم تا جایی که امکان دارد هواپیما را هدایت می کنم تا آن را در پایگاه فرود بیاورم. تمام سعی و تلاش خود را به کار گرفتم تا بتوانم هواپیما را تا پایگاه هدایت کنم. در پنج کیلومتری دزفول، فرامین هواپیما به صورت کامل قفل شد و هواپیما به سمت زمین شیرجه زد. درنگ جایز نبود و چون در ارتفاع پایین پرواز می کردم، زمان کمی برای زنده ماندن در اختیار داشتم. در آخرین لحظات در ارتفاع 10 متری از زمین ضامن صندلی نجات را کشیدم و دیگر چیزی متوجه نشدم.

محل فرود من میدان تیر هوایی پایگاه در نزدیکی شهر دزفول بود. در آنجا چند هدف را به صورت سیبل های بزرگ جهت تمرین تیراندازی و بمباران جنگنده ها قرار داده بودند که از بخت بد هنگام فرود با یکی از آنها برخورد کردم و محکم به تخته سنگ بزرگی در کنار آن کوبیده شدم.

درد بدنم تشدید شد. در حالی که روی زمین افتاده و از درد به خود می پیچیدم، ناگهان خود را در احاطه مردم محلی دیدم. آنها با دیدن صحنه فرود من به خیال این که عراقی هستم جهت دستگیریم به سمت من دویده و حالا در اطرافم قرار داشتند. یکی از آنها با صدای بلند گفت: «این خلبان عراقیه، باید دستگیرش کنیم.»

دیگری می گفت: «نه باید اول کتکش بزنیم.»

فرد دیگری هم پی در پی فریاد می زد: «این ها همان هایی هستند که بر سر خانواده های ما بمب می ریزند و زن و بچه های بی گناه را می کشند. باید همین جا اعدامش کنیم.»

با وجود احساس درد شدید، فریاد زدم: «من خلبان ایرانی ام، رفتم عراق را بمباران کردم و در مسیر بازگشت هواپیمایم را زدند و من با چتر فرود آمدم.»

همان فردی که خواستار اعدام من بود رو به دیگران کرد و گفت: «ببینید به این ها فارسی هم یاد داده اند که در این جور مواقع بتوانند مردم را گول زده و فرار کنند. او دروغ می گوید.»

آنها نزدیک شده و قصد آسیب رساندن به من را داشتند که فریاد بلند دیگری به گوش رسید: «کاری به کارش نداشته باشید. آن خلبان ایرانی است.»

همه به سمت صدا برگشتند. بله سرباز نگهبان میدان تیر بود که پس از مشاهده سقوط هواپیما داشت به سمت ما می آمد. چون میدان تیر وسیع بود، مدتی طول کشیده بود تا او پیاده خود را به ما برساند.

سرباز به نزدیک ما رسید و رو به من گفت: «جناب جان محمدی حالتان چطوره؟»

با شنیدن این جمله تازه مردم محلی به اشتباه خود پی برده و خجالت زده شدند. هیچی نمی گفتند. من متوجه حالتشان شده و گفتم:«ناراحت نباشید، اگر من هم جای شما بودم شاید همین برخورد را داشتم اما حداقل در چنین مواردی اول خوب فکر کنید و بعد تصمیم گیری کنید.»

راوی :سرگرد یحیی جان محمدی

منبع : فارس